په افغانستان کې د سرطان وضعیت
له سرطان سره د مبارزي ټولنې د چهار شنبي ورځ د لیندۍ په ۲۰ په افغانستان کې د سرطان وضعیت په اړه په مرمرینه ماڼې کې غونډه تر سره شوه چې دولتي لوړپوړو چارواکو، ملي ټولنو او نړیوالو ګډون کړی وو.
په پیل کې په افغانستان کې له سرطان سره د مبارزي بنسټ مشري اغلي نسرین اوریاخیل خبري وکړي او ریاته یې کړه چې له ۲۰۱۶ میلادي کال را په ديخوا، دي بنست په افغانستان کې د افغان دولت او نړیوالو ټولنو په مرسته ددي ناروغۍ د درملنې په برخه کې ډیري هڅې کړي دي، چې په پایله کې په جمهوریت روغتون کې د سرطان د درملنې لومړنۍ څانګه رامنځته شوه او په دي سره د هیوادوالو ستونزه تر یو حده پوري حل شوي.
په دي پروګرام کې په افغانستان کې د اروپایې ټولنې سفیر پیري مایدون په پافغانستان کې د روغتیا په برخه کې د خپلو مرستو ژمنه وکړه.
د افغانستان د هستوي انرژۍ اداري عمومي رئیس ښاغلی دوکتور طاهر شاران هم په دي غونډه کې ګډون کړی وو، چې ددي اداري د فعالیتونو په خاصه توګه له راډیواکټیف موادو او ایونایزونکو وړانګو څخه د ښاریانو او چاپیریال ساتنې برخو اشاره وکړه او د سرطان ناروغۍ یې د نړۍ په کچه خطرناکه او ددي ناروغۍ درملنه یې یوه جدي او نړیواله موضوع وبلله، چې تر دي دمه په افغانستان کې د سرطان ناروغۍ د درملنې زمنیه نه وه برابره په داسي حال کې چې ددي ناروغۍ درملنه هم ډیرو پیسو ته ضرورت لري او زیاته یې کړه چې ددي ناروغۍ د درملنې لپاره باید یوي ملي برنامه تر لاس لاندي ونیول شي.
ښاغلي شاران د هغه کسانو لپاره چې د سرطان په ناروغۍ اخته دي د ملي بیمي د جوړیدا وړاندیز وکړ او وویل د سرطان درملنه هستوي طب ته اړتیا لري، چې متاسفانه په افغانستان کې تر دي دمه هستوي طب ناپیژاند دی او د افغانستان پوهنتونونه هم هیڅ کومه تدریسي څانګه په دي برخه کې د (لیسانس او ماسټري) په برخه کې نه لري.
د راپورونو په اساس تر دي دمه ۲۰۰ ډوله د سرطان ناروغۍ په نړۍ کې ثبت شوي چې دري ډوله یې ډیر عام دي.
همدارنګه هر کال د نړۍ په کچه دوه میلیونه کسان ددي ناروغۍ له امله خپل ژوند له لاسه ورکوي. که څه هم چې سرطان یو وژونکې ناروغۍ ده، خو د کنټرول او درملنې وړ ده، چې متاسفانه تر دي دمه په افغانستان کې هیڅ داسي کوم صحې مرکز نشته چې په یادي ناروغۍ اخته کسانو اړتیاوي دي پوره کړي.
