دیدگاه
هدف این اداره استفاده مفید از انرژی هسته ای در عرصه های طبابت، زراعت، صنعت، تولید برق، معادن، مصونیت محیط زیست و سایر مقاصد صلح آمیز است. به طور مثال در بخش طبابت از تشعشعات رادیواکتیف برای تشخیص و درمان سرطان مانند شیمی درمانی می تواند استفاده کرد. در بخش زراعت با استفاده از اشعه رادیواکتیف می توان بذرهای اصلاح شده تولید کرد و آفتهای مضر در زمینه زراعت را از بین برد. در حال حاضر این اداره در قسمت تعیین دوز یا میزان تشعشعات مواد رادیواکتیف در معادن، مدیریت معادن یورانیوم افغانستان، نظارت بر دستگاه های پخش کننده مواد رادیواکتیف مانند اکسری، کنترل و مراقبت از خاک افغانستان در قبال فعالیت های هستوی کشورهای منطقه و احتمال دفن زباله های هستوی آنها در افغانستان، جلوگیری از قاچاق مواد رادیو اکتیف از طریق افغانستان، کنترول بر واردات و صادرات مواد تشعشعی و حفاظت ازآبهای کشور از مواد رادیواکتیف فعالیت می کند. این کمیسیون با آژانس بین المللی انرژی اتمی در عرصه های مربوطه همکاری می کند. همچنین این کمیسیون بر فعالیت های بیولوژیکی و کیمیاوی در افغانستان نظارت مستقیم دارد. کمیسیون در بخش تداوی هستوی با وزارت صحت عامه همکاری نزدیک دارد.
درونمای فعالیت های اداره انرژی هستوی افغانستان به عنوان دارلانشاء ( بخش اداری و تخصصی کمیسیون عالی انرژی اتمی) در هماهنگی با سایر اعضای این کمیسیون تحت رهبری مقام ریاست جمهوری فقط به فعالیت های اتمی که در بالا ذکر شد خلاصه نمی شود بلکه هدف دراز مدت این اداره این است تا در راستای سیاست کلی دولت افغانستان برای رشد پایدار اقتصاد کشور، استفاده درست از منابع طبیعی کشور به شمول آب و معدن و ایجاد اشتغال در بین جوانان سهم قابل توجه ای داشته باشد. به همین خاطر یکی از برنامه های مهم این است تا با ایجاد هماهنگی بین نیروهای متخصص در داخل و خارج کشور و تشویق جوانان برای آموزش علوم طبیعی ظرفیت این مرکز ارتقا یابد تا این اداره به یک مرکزعلمی- تحقیقی معتبر در عرصه ساینس و تکنالوژی مبدل شود.
به باور ما افغانستان تنها با سرمایه گذاری در بخش ساینس و تکنالوژی و استخراج درست معادن و صنعتی کردن آن می تواند در دراز مدت از نگاه اقتصادی متکی به خود شود. از انجا که افغانستان بزرگترین ذخایر لیتیوم جهان را دارد، این اداره بنا دارد که در قسمت استفاده صنعتی این عنصر ارزشمند در داخل کشور تحقیقات خود را آغاز کند که خوشبختانه گام های اولیه توسط این اداره برداشته شده و مصمم است که ارتباط خود با وزارت خانه های عضوش را گسترش دهد تا پروژه های علمی- تحقیقاتی این وزارت خانه ها از طریق این مرکزصورت گیرد. از طرف دیگر این اداره در نظر دارد در این مرکز زمینه تحقیق برای محصلین دانشگاه های ساینس زیر نظر متخصصین آشنا به علوم روز را فراهم کند تا انها بتوانند مونوگراف دوره لیسانس و ماستری خود را به کمک متخصصین این مرکز تکمیل کنند. همچنان اداره درتلاش خواهد بود تا ارتباط علمی مستقیم با مراکز علمی جهان ایجاد کند و از تجارب و همکاری های علمی آنها استفاده کند.
خوشبختانه برای گسترش فعالیت های اداره در عرصه های که در بالا ذکر شد مدل های متعددی وجود دارد که مشخصا از ساختار کمیسیون انرژی اتمی فرانسه که من هم مدتی در آن مشغول کار بودم، می توان یاد کرد. تمرکز اصلی کمیسیون انرژی اتمی فرانسه تحقیق روی علوم پایه،ساینس و تنکنالوژی است و فعالیت های هستوی آن تنها ۲۰ درصد فعالیت های این اداره را تشکیل می دهد. بدون شک اداره انرژی هستوی افغانستان می تواند از مدل فرانسه و یا مدل های دیگری که در کشورها توسعه یافته و یا در حال توسعه وجود دارد، استفاده نماید و زمینه رشد و شکوفایی استعدادهای فرزندان این سرزمین را در یک فضای کاملا علمی فراهم کند و نیز در راستای ایجاد اشتغال و رشد اقتصادی پایدار کشور گام های موثری بر دارد. در راستای عملی شدن برنامه های ذکر شده اداره نیازمند توجه جدی دولت افغانستان برای سرمایه گزاری در این بخش است. امروز اکثر کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه به شمول کشورهای همسایه یک بخش قابل توجه از درامد سالیانه خود را به بخش ساینس و تکنولوژی اختصاص میدهند. خواست ما این است که افغانستان نیز هر چه زودتر در این راستا اقدامات عملی و موثر را روی دست گیرد.